|
STRONA ARCHIWALNA wwww.stawiszyn.pl/strona 2012-12-04 10:53:04 Przemysław Kowalski Architektura Puszczy Pyzdrskiej „Przystanek Muzeum” prezentujący cechy architektury Puszczy Pyzdrskiej We wrześniu 2012 r. w Ciemierowie Kolonii (dawniej Ciemierowskie Holendry), niewielkiej wiosce położonej w gminie Pyzdry, został wybudowany nietypowy przystanek autobusowy a obok ustawiona została plansza informacyjna. Wnętrze przystanku zostało ozdobione motywami roślinnymi będącymi inspiracją do tworzonego dla Puszczy Pyzdrskiej wzornika zdobnictwa użytkowego. Inicjatorami wybudowania przystanku było Towarzystwo Kulturalne „Echo Pyzdr” i LOT „Puszcza Pyzdrska”. Wsparcia finansowego udzielili m.in. Urząd Gminy Pyzdry, Lokalna Organizacja Turystyczna „Puszcza Pyzdrska” i Powiatowy Bank Spółdzielczy we Wrześni oddział Pyzdry. Budowa przystanku wzbudziła duże zainteresowanie wśród lokalnej społeczności. Na początku przeważały głosy krytyczne typu: „po co nam ta brzydka buda” i że ”będzie to wielki wstyd dla wsi”. Opinie mieszkańców w miarę postępu budowy ulegały zmianie. Przystanek zaczął się podobać na co niemały wpływ miały pozytywne opinie zatrzymujących się specjalnie kierowców. Przystanek muzeum łączy funkcję użytkową z edukacyjną. Można w nim poczekać na autobus a przy okazji poznać cechy architektury olęderskiej z obszaru Puszczy Pyzdrskiej. Ściany budynku zostały wybudowane z lokalnego typowego dla Puszczy Pyzdrskiej budulca jakim jest darniowa ruda żelaza. Ruda ta występuje w Puszczy Pyzdrskiej na podmokłych łąkach tuż pod powierzchnią trawy. W czasach dawnych była wykorzystywana w dymarkach do wytopu żelaza. Świadczą o tym nazwy wsi np: Ruda Wieczyńska lub Huta Łukomska. Podczas II Wojny Światowej okupanci niemieccy zmuszali miejscową ludność do wydobywania rudy darniowej na potrzeby przemysłu zbrojeniowego, który cierpiał na brak tego surowca. By ułatwić transport wybudowano na obszarze Puszczy Pyzdrskiej kolej wąskotorową, która docierała do okolic Łazińska gdzie były największe pokłady rudy. Koleją wąskotorową transportowano rudę do Jarocina gdzie była przeładowywana na szerokotorowe wagony i transportowana do śląskich hut. Ze względu na małą zawartość żelaza w tutejszej rudzie po wojnie zrezygnowano z jej wydobywania do celów hutniczych, lecz używano ją często jako podkład pod budowę dróg. Najbardziej widoczne zastosowanie darniowa ruda żelaza znalazła jednak w budownictwie osadników olęderskich, którzy w XVIII i XIX wieku założyli 50 wsi karczując lasy i osuszając bagna Puszczy Pyzdrskiej. Na obszarze puszczy był to budulec łatwo dostępny a przy tym posiadający dobre właściwości izolacyjne co na podmokłych obszarach miało ogromne znaczenie. W Puszczy Pyzdrskiej można do dziś zobaczyć budynki, których powstanie jest dowodem iż w intuicji człowieka jest wiele miejsca dla takich cech jak harmonia i piękno. Tutejsi mieszkańcy planując budowę swoich siedlisk brali pod uwagę dostępne lokalne materiały, techniki budowlane, klimat i warunki hydrologiczne. Piękno pojawiało się jako efekt harmonii wynikającej z prostoty kształtów i logiki korzystania z lokalnych materiałów budowlanych. Czasami budowniczy dodawali coś od siebie jak: zdobienia belek stropowych lub szczytów dachów. Z darniowej rudy żelaza budowano zarówno budynki gospodarcze jak i mieszkalne. Ściany tych budynków tworzą niepowtarzalne wzory, w których kawałki rudy darniowej przypominające plastry miodu połączone są białą zaprawą wapienną lub gliną. Wybudowany przystanek autobusowy to obiekt zawierający w pigułce cechy charakterystyczne dla architektury regionalnej obszaru Puszczy Pyzdrskiej. Są to m.in. zdobienia belek stropowych wystających poza krawędź ścian, kształt i wygląd okien, kształt dachu oraz sposób wykończenia szczytów. Autorem projektu przystanku jest dr hab. Radosław Barek współautor opracowanego w 2011r. wzornika architektonicznego dla Puszczy Pyzdrskiej. Intencją inicjatorów jest by przystanek stał się dla artystów, architektów i inwestorów inspiracją twórczą, która doprowadzi do ukształtowania nowego stylu architektonicznego o nazwie” Styl Puszczy Pyzdrskiej”. Podobny projekt pod koniec XIX wieku zainicjował na Podhalu z powodzeniem Stanisław Witkiewicz. Stworzył on Styl Zakopiański bazujący na tradycyjnym budownictwie górali podhalańskich (budownictwie wówczas skromnym) nadając mu cechy secesyjnej awangardy wyrosłej na motywach estetycznych i natchnieniu twórcy. Styl Zakopiański stał się znany na całym świecie i wydatnie wzmocnił potencjał turystyczny Podhala. To czy styl Puszczy Pyzdrskiej powstanie i stanie się wizytówka puszczy oraz całej Polski będzie zależało od wyobraźni, talentu i intuicji współczesnych Polaków. Już najwyższy czas by zacząć ratować i pokazywać różnorodność architektoniczną Polskich krain geograficznych. Tym pierwszym krokiem zarówno widocznym jak i praktycznym może być zastępowanie pseudo-nowoczesnych plastikowych przystanków autobusowych przystankami promującymi nasze dziedzictwo kulturowe.
|
Ogłoszenia 2016-06-01 2016-04-25 2016-04-20 2016-03-29 2016-03-01 2016-01-14 2016-01-12 2016-01-05 2015-12-10 2015-11-30
|
Urząd Gminy i Miasta w Stawiszynie, 62-820 Stawiszyn, ul. Szosa Pleszewska 3, pow. kaliski, woj. wielkopolskie, |